مریم ژاله یکی از مهمترین چالش‌ها در زمینه فضای مجازی را غفلت والدین از نظارت بر رفتار آنلاین (برخط) و حضور کودکان در این فضای می‌داند و می‌گوید: این امر به‌طور مستقیم بر سلامت روانی، اجتماعی و تحصیلی آنان تأثیر می‌گذارد.
او بر این باور است که فضای مجازی می‌تواند ابزار قدرتمندی برای یادگیری و رشد کودکان باشد؛ اما غفلت والدین از نظارت بر آن عواقب جبران‌ناپذیری برای آنها به همراه خواهد داشت.
این مدرس آموزش خانواده می‌گوید: والدین با استفاده از روش‌های مؤثر نظارتی و برقراری ارتباط مؤثر با کودکان می‌توانند کمک کنند تا از فضای مجازی به‌طور سالم و مفید بهره‌برداری شود و آسیب‌ها به حداقل برسد.
آسیب‌های جسمی و روانی فضای مجازی بر کودکان
این روانشناس درباره تاثیر فضای مجازی بر کودکان افزود: فضای مجازی با تمام مزیت‌های خود به‌راحتی می‌تواند به محلی برای گمراهی و آسیب جسمی و روانی کودکان تبدیل شود.
ژاله ادامه داد: دسترسی آسان به محتوای نامناسب، شبکه‌های اجتماعی خطرناک و انبوه اطلاعات نامتناسب با سن کودک و ارتباط با افراد ناشناس از جمله خطرهای اصلی فضای مجازی برای کودکان است.
او تصریح کرد: در این فضا احتمال اینکه کودکان در معرض انواع تهدیدهای روانی و اجتماعی همچون کمبود اعتماد به نفس، اضطراب و حتی افسردگی قرار گیرند، وجود دارد. همچنین استفاده زیاد از اینترنت می‌تواند موجب کاهش تعامل اجتماعی واقعی و روابط خانوادگی و دوستانه، ضعف بینایی و وارد شدن آسیب جسمی به مهره‌های گردن، ستون فقرات و دیگر اعضای بدن شود.
نظارت و مدیریت والدین بر فعالیت فرزندان در فضای مجازی ضرورتی است که این استاد دانشگاه به آن اشاره کرده و می‌گوید: این امر به حفظ امنیت آنلاین (برخط) و درک درست کودکان در استفاده مسوولانه از این فضا کمک می‌کند.
ژاله افزود: فضای مجازی در کنار تهدیدهایی که دارد فرصت مناسبی برای آموزش و رشد است بنابراین والدین باید با آگاهی از خطرهای موجود به‌طور فعال در این فضا حضور داشته باشند و نقش مهمی در هدایت و محافظت از کودکان ایفا کنند.
راهکارهای نظارت بیشتر بر استفاده کودکان از فضای مجازی
این روانشناس با اشاره به راهکارهای مؤثر والدین برای نظارت بر استفاده کودکان از فضای مجازی، یکی از این راهکارها، «گفت و گو و آگاهی‌دهی» است که والدین باید به‌طور منظم با فرزندان خود درباره استفاده از اینترنت صحبت کنند، خطرهای آن را توضیح دهند و کودکان خود را با مفهوم مسوولیت‌های آنلاین (برخط) آشنا کنند.
وی، راهکار دوم را «محدودیت زمانی» عنوان کرده و می‌گوید: تعیین محدودیت‌های زمانی برای استفاده از اینترنت به‌ویژه در شب می‌تواند به بهبود کیفیت خواب و جلوگیری از اعتیاد به فضای مجازی کمک کند، والدین باید برای کودکان زیر ۱۰ سال، زمان و حجم اینترنت مصرفی را به‌صورت روزانه، هفتگی و ماهیانه مشخص کنند.
این مدرس آموزش والدین، «استفاده از نرم‌افزارهای فیلتر و نظارتی» را راهکار دیگری در این زمینه دانسته و ادامه می‌دهد: ابزارهای فیلترینگ و نرم‌افزارهای نظارتی می‌توانند محتوای نامناسب را مسدود و تاریخچه مرورگر را کنترل کنند.
ژاله، «تشویق به استفاده مثبت» را نیز راهکار دیگری برای نظارت والدین بر استفاده کودکان از فضای مجازی عنوان و اضافه کرد: والدین باید کودکان را به استفاده سازنده از اینترنت مانند جستجو برای مطالب آموزشی یا یادگیری برخط (آنلاین) تشویق کنند.
یکی از راهکارهای مناسب برای پیشگیری از اعتیاد اینترنتی و وقت‌گذرانی بیش از حد کودکان در فضای مجازی، زمینه‌سازی و ترغیب کودکان به انجام فعالیت‌های جایگزین متناسب با استعداد و علاقه آنها شامل هنری، ورزشی، کتابخوانی و بازی های فکری و جسمی است که ژاله به آن اشاره کرد.
