خانواده یکی از کانون‌های اولیه جوامع بشریست که با وجود تحولات اساسی در اهداف و کارکردهای خود ثابت مانده و هنوز در همه جوامع اهمیت بسیار اساسی دارد.
این نهاد، مناسب‌ترین نظام برای تامین نیازهای مادی، روانی و معنوی بشر بوده و بهترین بستر را برای تامین امنیت و آرامش روانی اعضا، پرورش نسل جدید، اجتماعی کردن فرزندان و برآورده ساختن نیازهای عاطفی افراد فراهم آورده است؛ به شرط آنکه انسجام و پیوند عاطفی مستحکم بین اعضا برقرار باشد و این امر میسر نیست مگر با گفتگوهای مداوم و تبادل نظر بین اعضا که این پیوندها را محکم‌تر می‌کند.
در این بین قطعاً عوامل مختلفی می‌تواند به پیوند عاطفی خانواده آسیب رسانده و در نهایت پیوستگی آنها را تهدید کند. یکی از مهم‌ترین عوامل، به خصوص در سال‌های اخیر، گسترش فزاینده رسانه‌های دیجیتال در عصر چند فضایی و گسترش فضای لامکانی به جای فضای مکان مند است.
خانه بهاری که رسانه اختصاصی در حوزه خانواده است، به منظور بررسی تاثیر وسایل ارتباط جمعی بر پیوندهای عاطفی در خانواده به سراغ یکی از فعالان عرصه رسانه و استاد دانشگاه فرهنگیان فارس رفته است.
ناصر جوکار کنشگر اجتماعی و مدرس دانشگاه در این خصوص بر این باور است که ما همانند حشره‌ای که در تار عنکبوت گرفتار شده، در محاصره رسانه‌هایی قرار داریم که هر روز تنوع و تکثرشان فزون تر بطوری که راه گریزی هم از دستشان نداریم چرا که کمتر کسی است که حداقل ساعاتی از روز را با یکی از سانه‌های دیداری یا شنیداری و حتی ماهواره و اینترنت سپری نکرده باشد.
او معتقد است که استفاده از این ابزارها و فناوری‌های نوین در برقراری ارتباط، به دلیل سرعتی که به زندگی می‌بخشند، و همچنین شرایطی که برای شیوه ارتباط فرد ایجاد می‌کنند، آثار عمیقی در روابط خانوادگی و اجتماعی فرد می‌گذارند.
این استاد دانشگاه معتقد است که رسانه‌های جمعی به دلیل کارکرد متنوع خود و دگردیسی‌های پیوسته، رفته رفته جای ارتباط‌های دو طرفین از نوع چهره به چهره را گرفته، انسان در موقعیت را جایگزین انسان مجرد در فضای اجتماعی خانواده می‌کنند، به گونه‌ای که گسترش فنی رسانه‌های شنیداری و رایانه‌ای ارتباط مستقیم با فردگرایی و دوری از گروه دارد.
جوکار می‌گوید: در این سیر ارتباط فرد با رسانه الکترونیکی و بی‌احساس شکل می‌گیرد و به دلیل برتری تکنولوژی و تجهیز فنی بزارهای رسانه‌ای به نوعی بیم فرهنگی انفعال شخصیتی در فرد ایجاد می‌کند و در نتیجه خانواده به جای گفتگوهای صمیمی با یکدیگر، با ابزارهای الکترونیکی ارتباط برقرار می‌کنند که فاقد بار احساسی و عاطفی هستند.
به عقیده این استاد دانشگاه، این آسیب در ارتباط میان فرزندان و والدین و ارتباط زن و شوهر بیشتر بروز و ظهور می‌کند و موجب دور شدن اعضای خانواده از یکدیگر می‌شود.
او راهکاری هم برای رهایی از این وضعیت ارائه داده و می‌گوید: هر یک از ما باید فرهنگ استفاده از ابزارهای رسانه‌ای را آموزش ببینیم. فرزندان ما باید یاد بگیرند که این ابزارها می‌بایست در خدمت انسان باشد نه شکل و فرم دهنده رفتار و شخصیت آنها، پس بهترین راهکار این است که والدین به سمت کاهش استفاده از ابزارهای رسانه‌ای حرکت کنند و یا به صورت کنترل شده و نظارتی فرزندان خود را در معرض این دنیای مجازی قرار دهند.
مدرس دانشگاه فرهنگیان فارس تاثیر پیام‌ها و فرهنگ سازی نامناسب را مسئله دیگری می‌داند که از جمله دغدغه‌های خانواده ها و تاثیر مستقیم رسانه بر ارتباط عاطفی اعضا است و در ادامه می‌گوید: قطعاً خود رسانه‌ها بهتر از هر عامل دیگری می‌توانند فرهنگ درست ارتباط با رسانه‌ها را رواج دهند و آن را به فرهنگ‌سازی مثبت تغییر داده و اثرات منفی فرهنگی حاصل از آن را بی‌اثر کرده یا کاهش دهند.
جوکار معتقد است، امروزه این رسانه‌ها هستند که بشر را تربیت می‌کنند نه فقط حوزه‌ها و مدارس، لذا رسانه رقیب بی‌بدیل معلم گردیده و اثر انگشت رسانه بر روی گوشت و پوست مخاطبین آن کاملا مشهود است.
این مدرس دانشگاه و فعال رسانه‌ای بهره گیری از آموزش سواد رسانه ای را یکی از اولویت های آموزشی نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی می داند و معتقد است متصدیان حوزه تعلیم و تربیت باید جدی تر با این مهم برخورد کنند.
